Persbericht: Wijkparticipatieproject ‘Kroonmolen aan Zet’ blikt op allereerste Oogstfeest vooruit naar de toekomst.
Sint-Niklaas, 24 mei 2024 - Hoe verbeteren we de leefbaarheid en sociale cohesie in een typische volkse arbeiderswijk? Met die vraag trapte de stad Sint-Niklaas in de Kroonmolenwijk in 2022 het 4-jarig wijkparticipatieproject ‘Kroonmolen aan Zet’ af. Twee jaar later is het tijd om de eerste tussentijdse resultaten te oogsten, letterlijk én figuurlijk. Tijdens het Oogstfeest op de Rolliersite deze namiddag oogstten en serveerden de inwoners, organisaties en scholen van de wijk de eerste groenten uit de nieuwe Samentuin. Buren deelden lekkernijen, voor de kleinsten was er een spelletjeskermis en lokaal talent zorgde voor de muzikale noot. “Naast oogsten blikten we ook vooruit naar hoe de wijk er in de toekomst kan uitzien”, zegt Seppe Van Bogaert, coördinator van het project. “Op de wijkmarkt toonden verschillende projectgroepen hun voorstellen voor de buurt.” De stad zal 100.000 euro toekennen voor de uitvoering van die projecten. Een wijkpanel van inwoners - aangesteld via een loting - zal in september beslissen naar welke projecten dat geld mag gaan.
De sfeer zat er deze middag goed in in De Kroonmolenwijk. Een fanfare lokte buurtbewoners richting de Rolliersite, waar kinderen nestkastjes in elkaar timmerden en zich bij het verteltheater vergaapten aan een verhaal van Reynaert de Vos. Op het podium knalde Bovacon Turkse muziek over de site. Wat dit eerste Oogstfeest zo speciaal maakt? Dat de hele buurt er mee zijn schouders onder zette.
In 2022 startte Sint-Niklaas met het pilootproject ‘Kroonmolen aan Zet’ om nieuwe initiatieven te realiseren in deze superdiverse wijk, gelegen tussen de spoorweg, de terreinen van SVK en de as Plezantstraat-Grote Markt-Heymanplein. Enkele vragen stonden toen centraal: Hoe verbeteren we de leefbaarheid in deze kwetsbare wijk? Op welke thema’s moet de stad meer inzetten? Maar vooral: hoe doen we dat sámen met de kinderen, jongeren, volwassenen, senioren, organisaties en ondernemers die deel uitmaken van de wijk.
Op het Oogstfeest tonen projectgroepen hun toekomstplannen voor de wijk
Projectcoördinator Seppe Van Bogaert is van bij de start in 2022 betrokken bij Kroonmolen aan Zet.
“Bij Kroonmolen aan Zet zetten we de inwoner centraal. We begonnen met diepgaande gesprekken met de inwoners, over hoe zij de buurt ervaarden en wat ze nodig vonden om van de Kroonmolenwijk een levendigere plek te maken waar inwoners trots op zijn. Dezelfde antwoorden kwamen altijd terug: mensen wilden meer ontmoeting en verbinding, meer groen en minder autoverkeer. Ook de toegang tot hulp en ondersteuning moest gemakkelijker worden.”
Sinds augustus 2023 is de wijk al een fijne plek rijker. Een stuk braakliggend terrein op de Rolliersite werd omgetoverd tot Samentuin, waarin buurtbewoners en scholen samen groenten kunnen kweken. Tijdens het Zaaifeest in februari plantte men de eerste zaadjes; afgelopen namiddag oogstten én serveerden de buurtbewoners de allereerste groenten.
“Deze Samentuin bewijst de kracht van samenwerking”, zegt schepen voor Participatie Bart De Bruyne (Groen). “De tuin kwam er dankzij de hulp van heel wat bewoners, organisaties en scholen uit de wijk. De leerlingen van VTS3 en Broeders Biotechnische timmerden en vulden de plantbakken. De provincie Oost-Vlaanderen zorgde voor twee moestuincoaches en Velt vzw gaf aan volwassenen een lessenreeks over ecologisch tuinieren.”
De Samentuin is één van de eerste zaadjes van nieuw leven in de Kroonmolenwijk. Intussen kwam er ook een buurtconciërge die inwoners helpt bij het oplossen van hulpvragen zoals het doen van boodschappen. Komend jaar zal de stad Sint-Niklaas 100.000 euro wijkbudget toekennen aan nieuwe projecten die de buurt positief kunnen beïnvloeden.
Op de Wijkmarkt tijdens het Oogstfeest toonden verschillende projectgroepen wat zij zouden willen laten uitvoeren in de wijk. Het opzetten van een buurtfestival, het creëren van groene plekken die ontmoeting stimuleren,… In september zal een wijkpanel, bestaande uit inwoners die aangesteld zijn via een loting, beslissen welke van die projecten effectief realiteit worden.
“Het stadhuis niet langer het epicentrum van het beleid”
Het wijkparticipatieproject vertrekt bottom-up van wat er al leeft bij de buurtbewoners en de partners die er actief zijn, zoals Familiehulp, het vrouwencentrum, het Rode Kruis Opvangcentrum en enkele scholen.
"Hoewel veel organisaties hun pijlen op deze wijk richten, gebeurde dat tot voor kort vaak vanuit hun eigen perspectief, bezorgdheden en doelstellingen. Door hen samen te brengen, verrijken en versterken ze elkaar en ontstaat er een hecht netwerk", klinkt het bij schepen De Bruyne.
Voor Kroonmolen aan Zet haalde Sint-Niklaas de mosterd bij verschillende steden in binnen- en buitenland, zoals Amsterdam, Brugge, Kortrijk, Mechelen, Leuven, en Oostende. In Amsterdam vertrekt men in elke wijk van een uitgebreide wijkscan om de specifieke noden van een wijk in kaart te brengen. Op basis van de wijkscan stelt men beleidsprioriteiten op, die vervolgens multidisciplinair worden aangepakt. Het stadhuis is er dus niet langer het epicentrum van het beleid. Dichterbij huis keek Sint-Niklaas over het muurtje bij Gent, waar het wijkbudget al een lange traditie kent. Het model ‘Nieuwe Autoriteit’, dat succesvol loopt in de Antwerpse wijk het Kiel, gaf inspiratie rond partnerwerking. De partners in deze volkswijk wisselen informatie uit en leren van elkaar, in plaats van naast elkaar hun eigen ding te doen. Toch benaderen ze het gemeenschappelijke doel elk vanuit hun specifieke expertise.
Uitbreiding naar andere wijken in de stad
Léon Acar (UGent / KU Leuven) doctoreert rond participatieve en representatieve democratie bij lokale Vlaamse besturen. Hij onderzoekt of co-creatie tot een betere dienstverlening leidt, een betere relatie tussen (lokaal) bestuur en burgers alsook tussen burgers onderling. Acar bevestigt dat het sociaal kapitaal van een buurt verhoogt wanneer je burgers en lokale partners mee laat creëren.
“Op voorwaarde dat er voldoende ondersteuning is van actieve professionals. Het zijn zij die betrokkenheid en vertrouwen genereren en het enthousiasme levendig houden.”
In 2025 loopt het pilootproject ‘Kroonmolen aan zet’ af. Dan zal de stad evalueren wat goed en minder goed werkte aan deze nieuwe manier van werken.
“We onderbouwen dit project door de start, de eindsituatie én de effecten in kaart te brengen. Vanuit die rijkdom aan informatie willen we de mogelijkheden om effectiever samen te werken op wijkniveau bundelen. Het is aan de volgende bestuursploeg om te beslissen hoe dit zich vertaalt naar het beleid en mogelijke andere wijken in Sint-Niklaas.”
Meer informatie over het wijkparticipatieproject op www.kroonmolenaanzet.be
SSN_Kroonmolen aan Zet_Persbericht_Oogstfeest.docx
DOCX 128 KB
Voor meer informatie, beeldmateriaal of reviewaanvragen, gelieve contact op te nemen met (enkel voor pers):